5/5 - (24 امتیاز)

تاریخچه خانه توکلی

خانه تاریخی توکلی که که معروف به بنای آقای کشمشیان بوده است در سال 122 در دوره قاجار توسط اسحق خان قرایی در بافت پیرامونی حرم (پایین خیابان) که به خیابان نواب صفوی امروز شناخته می شود  احداث شده است. خانه تاریخی توکلی تا دور ه پهلوی اول متعلق به آقای کشمشیان یکی از تجار به نام مشهد بوده است . و در سالهای بعد توسط آقای توکلی خریداری شده است و تا امروز به این نام معروف است گرچه امروزه در تملک شهرداری درامده است و پس از احیا و مرمت ان محلی برای بازدید عموم شده است.

تاریخچه-خانه-توکلی

ویژگی های معماری خانه توکلی

  • استفاده از کاشی کاری و آجرکاری های زیبا و نفیس از درب ورودی تا نمای بیرونی و حتی داخل ساختمان
  • استفاده از ستون های آجری در نمای داخلی ساختمان که قسمت بالای این ستون ها با کتیبه ای زیبایی تزینن شده است.
  • استفاده از ارسی یاپنجره هایی مشبک و چوبی با شیشه های رنگی که از تزیینات داخل بنا به شمار می رود.
  • 2 کتیبه زیبا کاشی کاری زیبا که مزین به آیه های مبارکه ” انا فتحنا لک فتحا مبینا ” و ” وان یکاد ” می باشد که در سردر ورودی بنا خودنمایی میکند.

ویژگی-های-معماری-خانه-توکلی

  • انتظام مرکزی در خانه توکلی با استفاده از ستونها و سرستونها
  • درونگرا بودن ساختمان
  • بردن تزیینات به داخل بنا و سادگی در نمای بیرونی
  • رعایت سلسله مراتب در طراحی پلان خانه توکلی
  • ایجاد چشم انداز وسیع توسط پنجره ها
  • ایجاد پلکان دو طرفه در محور اصلی بنا
  • پلان کشیده در امتداد بنا

کاشی_سنتی

معماری خانه توکلی

  • در پلان اولیه در تراز همکف در اول سمت راست دسترسی مطبخ بوده است. سه در وسط بازشوهای زمستان نشین و در سمت چپ دسترسی دالان ارتباطی بوده است.
  • پس از ورود به حیاط راه پله های طرفین دسترسی از حیاط به اتاق های نشیمن در دو سمت اتاق سه دری می باشند.
  • در تراز 1+ سه در بازشوهای اتاق سه دری میباشند و درهای مجاورشان بازشوهای نشیمن های طرفین آن دو می باشند.
  • نمای تراز 1+ دارای چندین بازشو (پنجره و در ) به سمت حیاط است.

معماری-خانه-توکلی

تفاوت پلان های قدیم و جدید در خانه توکلی

  • در پلان های قدیمی در قسمت نمای شمالی ، حیاط خلوت وجود نداشته است اما در پلان های وضع موجود وجود دارد .
  • در پلان های خانه توکلی علاوه بر اضافه شدن حیاط خلوت در نمای شمالی ، سه تا پنجره رو به حیاط خلوت ایجاد شده است .
  • در پلان های جدید سرویس های بهداشتی در طبقه ی همکف اضافه شده است .

اقدامات مرمتی انجام شده در خانه توکلی پس از بازسازی

  • 1 – تعویض کفسازی مهتابی
  • 2 – تعویض عایق پشت بام از کاهگل به قیروگونی
  • 3 – ساخت دیوار بین دو قسمت نوکرنشین و اعیان نشین که قبل تخریب شده بود
  • 4 -جمع آوری مصالح فرسوده واجرای مجدد به صورت اصولی وبا مصالح مناسب
  • 5 – استفاده از عایق رطوبتی برای دیوارهایی که در معرض رطوبت هستند
  • 6 -شناسایی رطوبت صعودی داخل حیاط خانه:
  • 7 -ترمیم ترک حد فاصل سقف با دیوار
  • 8 -ترمیم ترک بین زمین وسازه
  • 9 – ترمیم ترک مواد ومصالح چوب گچ و آهن
  • 10 -ترمیم ترک خطی
  • 11 -ترمیم ترک رانش بار یا فنداسیون
  • 12 – ترمیم اجرکاری در نما
  • 13 – ترمیم سقف چوبی
  • 14 -ترمیم کف سازی حیاط
  • 15 -ترمیم در و پنجره

اقدامات-مرمتی-انجام-شده-در-خانه-توکلی-پس-از-بازسازی

اقدامات-مرمتی-انجام-شده-در-خانه-توکلی-پس-از-بازسازی

اقدامات مرمتی انجام شده در خانه توکلی پس از بازسازی

اقدامات مرمتی انجام شده در خانه توکلی پس از بازسازی

سخن آخر

امروزه دغدغه ما برای دسترسی به معماری ایرانی پایدار قابل انکار نیست. و در شهر مشهد  نیز بافت های قدیمی و تاریخی زیادی وجود دارد و این بافت ها همواره در معرض خطر تخریب ناشی از زلزله و دیگر عوارض طبیعی و همچنین تخریب و نوسازی توسط مالکان می باشد. که باعث از بین رفتن بافت قدیمی و با ارزش تاریخی کشور می شود. وظیفه ای که اکنون بر دوش ماست حفظ ،نگهداری و مرمت این بناها  مانند خانه توکلی و رسیدن به معماری پایدار است. که به صورت هایی از قبیل : مراقبت کالبدی از بنا و دادن یک عملکرد جدید به بنا به منظور تحت مراقبت قراردادن آن و… قابل تحقق و دستیابی می باشد.


منابع:

Traditional Persian residential architecture

1 دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دوازده + چهار =

مشاوره و خرید