خرید کاشی گنبد

کاشی گنبد

کاشی گنبد از دیرباز از جزییات اصلی و تزیینات زیبا سقف در قسمت اصلی بناهای مذهبی بوده اند.

از دلایل اجرای گنبد و استفاده مناسب از کاشی گنبد در زمانهای گذشته عدم قابلیت اجرای سقف بر سطوح نسبتاً بزرگ با مصالح ماندگار بوده است.

امروزه باوجود آنکه مشکل اجرای سقف بر سطوح بزرگ بدون نیاز به گنبد و با کمک مصالح امروزی مرتفع شده است ولی همچنان حضور گنبد بر ابنیه مذهبی و خرید کاشی گنبد برای تزیینات آن به عنوان یکی از اصلی ترین نمادها و مکمل زیبایی شکل ظاهری که بر روحانیت و امنیت این نوع بناها چشم نوازی می کند مورد توجه است.

با توجه به اوصاف ذکر شده پوشش مناسب این سازه از اهمیت فراوان برخوردار است. از آنجا که گنبدها را به شیوه های امروزی مانند قیرگونی و ایزوگام به جهت حرکتهای عمودی پس از گرم شدن، نمیتوان ایزوله کرد. پوشش بیرونی علاوه بر زیبایی گنبد از جنبه عایق بندی آن نیز مهم است.

امروز به دلیل عدم آگاهی از شیوه های نصب بعضاً شاهد طول عمر کوتاه و یا نصب مواج کاشی گنبد مساجد هستیم.

با توجه به اینکه پوشش های یاد شده از عناصر هنری در معماری ما بوده و از طرفی گنبد از اجزای قابل دسترس برای تعمیر و مرمت پی در پی نیست می باید در ساخت و اجرای این پوشش ها دقت بیشتری به عمل آید تا هم ماهیت هنری و هم ماندگاری آنها حفظ شود. لذا امید ما در گروه معماری آرچی لرن بر این است تا با ارائه مصالح کیفیت بالا و قیمت کاشی گنبد با مناسب ترین حالت و تنوع کافی در این مهم قدمی موثر برداشته باشیم.

اجرای کاشی گنبد در پوشش بیرونی

گنبدها عموماً  بر چهارپایه (ستون) اجرا می شوند و از آنجا که شروع کار مربع شکل است، تقسیمات شامل ترکهای اسکلت، پنجره ها نقوش روی آن و کاربندی های زیباست.

گنبد اغلب بر روی ساقه یا گردنه که عموماً استوانه ای شکل است و در صورت نیاز پنجره های گنبد بر آن تعبیه میشوند بنا میشود، ارتفاع آن متغیر است به طوری که گنبدهای بدون ساقه و یا ساقه هایی با ارتفاع بیش از دو برابر گنبد هم دیده شده اند.

در ابنیه ای که دید گنبد به جهت ارتفاع شبستان و یا موقعیت آن نسبت به ناظر کم است، می توان ساقه را بلندتر گرفت تا این مشکل رفع شود. در گذشته که بتن و فلزات در ساخت گنبد به کار نمی رفته از ساقه برای پایه ی بارکش جهت نگهداری گنبد استفاده شده و ضخامت قابل توجهی داشته است و پنجره ها به جهت جلوگیری از فرسایش و نفوذ باران در داخلی ترین قسمت آن نصب میشده که به فضای پیش روی پنجره تا سطح بیرونی ساقه اصطلاحاً گربه خواب می گفتند.

پوشش ساقه نیز شبیه پوشش گنبد است و در طراحی ،آن آنچه متعارف است اجرای لچکی اطراف پنجره ها و کتیبه ای دورتادور گنبد و بالای پنجره هاست و همچنین در قسمت الصاق ساقه به گنبد یعنی بالای کتیبه میتوان از مقرنس به صورت قطار استفاده نمود که دلیل خوبی برای این جدایی است.

کاشی کاری گنبد

انجام کاشی گنبد مسجد به سه روش قابل اجراست هفت رنگ ،معرق و معقلی که این روش ها در ادامه بررسی می شود.

روش هفت رنگ در کاشی گنبد

در اجرای پوشش کاشی گنبد مساجد به روش هفت رنگ  ابتدا الگوی یک ترک از گنبد برداشت میشود، بدین تعداد ترکهای گنبد را تشکیل دهد. منظور محیط پایه گنبد اندازه گیری می شود و بر مضربی که قرار است تعداد تو تقسیم میشود؛ سپس دو طرف یک قسمت از آن را نشانه گذاشته و از میله عمودی خروجی از بالای گنبد قسمت از آن را نشانه گذاشته و از دو ریسمان به طرف نشانها کشیده و از عمود شدن ریسمانها بر پایه گنبد اطمینان حاصل میکنیم.

ریسمانها را با فواصل حدود ۴۰cm از پایه ی گنبد باهم اندازه گرفته و یادداشت می کنیم به اندازه برداشت شده ،فوق سیری نصب را اضافه میکنیم که به ضخامت کاشی نره و مقدار دوغاب ریزی بستگی دارد. پس از برداشت اندازه یک ترک ازگنبد طرح مورد نظر بر آن ترسیم می شود و از آنجا که اغلب پوشش بیرونی کاشی گنبدها فاصله ی زیادی با ناظر دارند می باید از طرحها و خطهای درشت تر برای آن استفاده نمود پس از آن طرح بر روی کاشی های نره سفید منتقل میشود برای این کار طرح را به وسیله ی سوزن سوراخ سوراخ کرده و با گرده ی ذغال مسیر خطوط طراحی بر روی کاشی نمایان میشود.

پس از آن به وسیله اکسید منگنز طرح را دورگیری نموده و پس از لعاب گذاری آماده کوره میشود در مرحله بعد نره های لعاب شده داخل کوره رفته و پس از پخت آماده نصب میشوند. نصب نره بر گنبد به دو روش قابل اجراست یکی روش دست چین و دیگری به روش پارچه ای است. در روش دستچین اگر نره ها به صورت هفت رنگ باشند میبایست طبق شماره هر نره را در جای خود قرار داده و اگر به صورت عقلی دست چین باشند طبق نقشه ی از پیش طراحی شده و اگر کاشی گنبد تک رنگ باشد به صورت اتفاقی توسط استادکار برداشته و نصب میگردد.

که در این مدل باید هشت گیر بودن نرم ها رعایت شود یعنی بند رگها برهم سوار نشوند در روش پارچه ای که در اجرای معقلی و همچنین معرق قابل اجراست قطعات به صورت پارچه پارچه قطعه قطعه دوغاب ریزی شده و آماده نصب می شوند.

روش معرق در کاشی گنبد

برای اجرای کاشی گنبد مساجد به روش معرق میبایست قالبی از یک ترک گنبد به صورت معکوس تهیه شود که از دو طرف قدری بزرگ تر از اندازه واقعی باشد؛ به این منظور اندازه قوس گنبد برداشت میشود

برای این کار میله ای با تراز افق از بالاترین قسمت گنبد خارج کرده و با یادداشت فواصل از مرکز تا دورترین قسمت به مرکز اندازه هایی کاملاً عمود (شاقول) از میله تا سطح گنبد برداشت شد

بهتر است هرچه از مرکز گنبد فاصله گرفته میشود اندازه های بیشتری برداشت شود چراکه قوس گنید در این مناطق بیشتر است.

روش معقلی در کاشی گنبد

پوشش معقلی در اجرای کاشی گنبد به دو صورت قابل اجرا است دست چین و ریخته ای که در روش دستچین طرحها و یا خط های مورد نظر به صورت شطرنجی تهیه شده و با محاسبه تعداد خانه های هر ترک و اندازه نره ها طرحی برای هر ترک آماده میشود که نصاب در هنگام نصب با خواندن و آن مشابه روش های خواندن و تبعیت از طرح، شکل ها و خطوط و مورد نظر را ایجاد میکند و روشهای اجرایی آن مشابه روشهای نصب هفت رنگ است. معقلی به صورت ریخته ای ست یعنی طرح معقلی روی قالب تخمیر چیده شده و پس از ریختن

در این روش شرایط اجرا شبیه معرق | است ملات پارچه ها همانند معرق بر روی گنبد نصب میشود

نتیجه گیری

درخرید کاشی گنبد مساجد می باید بیشترین دقت را داشت چرا که شدیدا در معرض عوامل جوی قرار دارند.

به دو دلیل کاشی گنبد مساجد و بقعه ها با قطعات کوچک اجرا می شود:

1- تعمیرات آسان

2- اگر تکه از کاشی بر اثر عوامل طبیعی صدمه ببیند در دید از پایین به دلیل کوچک بودن خرابی آن زیاد مشخص نیست.