کاشی کاخ
کاشی سنتی ایران در تاریخ همواره نشانه ای از فرهنگ و هنر غنی ایرانی بوده است و به عنوان یک عنصر کاربردی در معماری و معماری داخلی مورد استفاده قرار می گرفته همچنین از کاشی سنتی به عنوان عنصر تزئینی در کاخ ها نیز بهره میگرفتند.
این کاشی معمولا دارای اشکال و نقوش منحصر به فردی است که چشم بیننده را مجذوب خود میکند و کاشی کاخ (Palace tile) نام گذاری شده است. علاوه بر نقوش پادشاهان و ولیعهد ها میتوان به رنگ ها و فناوری های مختلف ساخت کاشی طرح کاخ نیز اشاره کرد که در ادامه بیشتر با آنها آشنا میشویم.
تاریخچه کاشی کاخ در ایران
تولید کاشی در ایران سابقهای هزارساله دارد، اما اوج هنر کاشیکاری سنتی و استفاده از آن در کاخ ها در دوران صفوی (قرن ۱۰ و ۱۱ هجری / ۱۶ و ۱۷ میلادی) رقم خورد. در این دوره، استفاده گسترده از کاشی های معرق با طرح های دلنشین و مکمل و همینطور کاشی های هفترنگ در بناهای مهمی چون کاخ عالی قاپو، کاخ چهلستون، کاخ هشت بهشت و کاخ جهان نمای کاشان رواج یافت و کاشیکاری کاخ ها به یکی از ارکان اصلی معماری سلطنتی در ایران تبدیل شد.
کاشی کاخ دست ساز
کاشی کاخ دست ساز یکی از ظریف ترین و زیبا ترین هنر های دستی ایران به شمار میرود،که از گذشته تا کنون در انواع کاخ های ایرانی مورد استفاده قرار گرفته. این کاشی ها هم در گذشته و هم امروزه قیمت و ارزش بالایی دارند و برای فضاهای معمولا مورد استفاده قرار نمیگیرند.
کاشی کاخ دست ساز با ظرافت تمام توسط سازندگان کاشی تهیه میشده و دارای مقاومتی بالا وجلوه ای منحصر به فرد بوده است. همین کیفیت بالای کاشی کاخ دستساز باعث شده نمونه های آن را هم اکنون نیز بتوانیم مشاهده کنیم.
“به نقل از ایسنا: کاشی نگاره کاخ موزه گلستان با الهام از نقوش و رنگ دوره قاجار به شیوه هفت رنگی و آبرنگی نمونه سازی شد.”
ویژگیهای کاشی کاخ
کاشی کاخ دارای ویژگیهایی منحصر به فردی است که آن را از کاشیهای مدرن و دیگر کاشی های سنتی متمایز میکنند:
- طراحی با نقوش اصیل ایرانی: طرحهایی چون گل و مرغ، نقوش اسلیمی، ترنج، معرق، هفترنگ و مینایی همگی برگرفته از هنرهای اصیل ایرانیاند و با دقت و ظرافت بالا توسط هنرمندان روی کاشی مخصوص کاخ اجرا میشوند. همچنین علاوه بر طرح های گفته شده کاشی کاخ میتواند دارای طرح خانواده سلطنتی نیز باشد.
- تنوع رنگ بالا: رنگهایی همچون آبی لاجوردی، فیروزهای، سبز زیتونی، زرد و سرمهای در کنار یکدیگر ترکیبی چشمنواز و زنده میسازند که با روحیه ما ایرانیان سازگار و در کنار اقلیم خشک فلات مرکزی ایران بسیار چشم نواز اند. اگر به کاشی های کاخ های اصفهان و شیراز دقت کنید رنگ های نام برده پر تکرار ترین ها هستند.
- ابعاد متنوع و کاربردی: یکی از مهم ترین ویژگی های کاشی کاخ ابعاد متنوع و کاربردی آن است. معمولا کاشی طرح کاخ در ابعاد کوچک مانند ۱۰×۱۰، ۱۵×۱۵، ۲۰×۲۰یا ۲۵×۲۵ سانتیمتر تولید میشوند. کاشیهای معرق، برخلاف سایر کاشی ها، ابعاد آزادتر و ترکیبی دارند.
- استفاده از مصالح طبیعی: بدنهی کاشی طرح کاخ معمولاً از خاک رس، سیمان و ماسه سیلیسی ساخته میشود و لعاب آن یک لایه شیشهای محافظ است که هم به زیبایی و هم دوام آن کمک میکند. این لایه لعابی روی کاشی کاخ به سهولت نظافت آن نیز کمک کرده و آن را دلنشین تر نشان میدهد.
انواع کاشی کاخ در شهرهای مختلف ایران
کاشی کاخ اصفهان
اصفهان بهعنوان مرکز هنر ایران، بیشترین و متنوع ترین نمونههای کاشیکاری در کاخ ها را داراست. آثار تاریخی آن مانند کاخ عالیقاپو بهطور گسترده از کاشی طرح کاخ استفاده کردهاند.
کاشی کاخ یزد
در کاخ آینه یزد نیز به شدت از تکنیک کاشیکاری در انواع سطوح بهره گرفته اند و فضارا به زیبا ترین شکل ممکن زینت داده اند. این کاخ علاوه بر کاشی کاخ دارای هنر های دیگری مانند گچبری و نقاشی نیز هست که همگی در کنار هم جلوه ای بینظیر به وجود آورده اند.
کاشی کاخ شیراز
در باغ و کاخ نارنجستان قوام نیز آثار کاشیکاری مشهودند. این بنای فوق العاده دارای کاشیکاری های بینظیری با نقوش گل و مرغ و اسلیمی است که در رنگ های اصیل و طبیعی ایرانی طراحی و اجرا میشده است.
کاربردهای کاشی کاخ
کاشی کاخ تنها مخصوص قصرها و بناهای تاریخی نیست و در معماری امروز هم جایگاه ویژهای دارد که در ادامه به برخی کاربرد های آن میپردازیم:
- کاشی کاخ در آشپزخانه: از کاشی کاخ در آشپزخانه در فضاهایی مثل بین کابینتها، دیوارپشت اجاق یا سینک در آشپزخانه های سبک کلاسیک و سنتی استفاده میشود و با طرحهای متنوع، جلوهای گرم و خاص به آشپزخانه میدهد.
- کاشی کاخ در حمام: کاشی طرح کاخ در دیوار پشت دوش، دور وان یا کف حمام نیز میتواند مورد استفاده قرار گیرد. این کاشی علاوه بر زیبایی، مقاومت بالایی در برابر رطوبت و شستوشو نیز دارد. در گذشته نیز از کاشی کاخ به علت مقاومت بالایی که در برابر رطوبت داشته در فضاهای اینچنینی بهره میگرفتند.
- کاشی کاخ در دیزاین پذیرایی: این کاشی ها با طرح و رنگ های گرم و دلنشینی که دارند میتوانند در دیزاین پذیرایی منازل سنتی و یا حتی با رویکرد تلفیقی سنتی و مدرن استفاده شوند و جلوه ای خاص ایجاد کنند.
کاشی کاخ گلستان
کاخ گلستان نیز یکی از کاخ های تاریخی ایران واقع در تهران و مربوط به دوره قاجار است. کاشیکاری های این کاخ به دلیل ورود تازه فرهنگ غربی در کشورمان و تحت تاثیر قرار گرفتن هنرمندان دارای دوگانگی ای غیر قابل انکار است. در برخی فضاها کاشی های با طرح های ایرانی گل و مرغ و شمسه و… به چشم میخورد؛ در صورتی که برخی کاشی های اروپایی با طرح مناظر و زنان زیبا نیز در این کاخ وجود دارند.
در نهایت اما چیزی که به عنوان کاشی طرح کاخ گلستان شناخته میشود، کاشی ای با زمینه زرد یا خردلی رنگ و با طرح گل و گلدان های بزرگ است که در بسیاری از سطوح این کاخ اجرا شده و قابل مشاهده است. رنگبندی کاشی کاخ گلستان نیز شامل رنگ های زرد، فیروزه ای، سبز زمردی و صورتی برای گلهاست که در ترکیب با نور طبیعی بسیار چشم نواز هستند.
کاشی کاخ نیاوران
کاخ نیاوران یکی از شاهکار های مدرن با احترام به معماری و سبک های سنتی ایرانی است که مربوط به دوره پهلوی است. در معماری این کاخ سبک مدرن در جهان با عناصر تزئینی ایرانی همچون کاشیکاری ترکیب شده و فضایی با بار معنوی بالا خلق شده است. طرح های کاشی کاخ نیاوران بیشتر مینیمال و هندسی هستند و در رنگ هایی متناسب با طبیعت ایران مانند آبی تیره، فیروزه ای و خاکی ساخته شده اند.
خرید کاشی کاخ
با بیش از پنجاه سال تجربه، آرچیلِرن یکی از پیشگامان تولید کاشی طرح کاخ برای فضاهای لوکس و باشکوه است. مجموعه ای متنوع از کاشی کاخ در طرح ها و رنگ بندی های فاخر، با الهام از معماری سلطنتی و هنر اصیل ایرانی، جلوه ای خاص به لابیها، عمارتها و فضاهای کلاسیک میبخشد.
این کاشیها با متریال مقاوم و لعاب درخشان، ترکیبی از زیبایی، دوام و اصالت را فراهم میکنند. 📞 جهت مشاوره، استعلام قیمت و سفارش، همین حالا با شماره ۰۹۱۵۳۰۶۹۶۸۸ تماس بگیرید.
به عنوان یک معمار با تجربه، وظیفه خودم میدونم که تجربیاتم رو در اختیار عزیزانی که به این حوزه علاقه دارند قرار بدم و در این مسیر راهنماییشون کنم.

تاریخچه کاشی کاخ در ایران
کاشی کاخ دست ساز
ویژگیهای کاشی کاخ
انواع کاشی کاخ در شهرهای مختلف ایران
کاربردهای کاشی کاخ
کاشی کاخ گلستان
کاشی کاخ نیاوران
خرید کاشی کاخ
بدون دیدگاه