قلعه رودخان این دژ استوار و افسانه‌ای که در دل جنگل‌های سرسبز گیلان آرمیده، یادگاری باشکوه از تاریخ پر غرور ایران است. بنایی که چون نگینی سبز بر فراز کوه‌ها می‌درخشد و با دیوارهای سنگی‌اش، قصه‌های ناگفته‌ای از دلاوری، مقاومت و زندگی در دل طبیعت را زمزمه می‌کند. گذر از هزار پله این قلعه، نه‌تنها سفری به ارتفاعات جنگل‌های مه‌آلود است، بلکه سفری به اعماق تاریخ و تمدن این سرزمین نیز هست. قلعه یا دژ رودخان، جایی است که طبیعت و تاریخ، در آغوش هم آرام گرفته‌اند. در ادامه با ما باشید تا به بررسی این دژ آجری زیبا بپردازیم.
قلعه رودخان کجاست؟
قلعه رودخان کجاست؟قلعه رودخان در دل جنگل‌های انبوه و سرسبز شهرستان فومن، یکی از شگفت‌انگیزترین جاذبه‌های طبیعی و تاریخی گیلان است. این دژ باشکوه بر فراز ارتفاعات منطقه حیدرآلات و در نزدیکی روستای رودخان قرار گرفته و برای رسیدن به آن باید مسیر نسبتا دشواری را طی کرد؛ چرا که عبور از حدود ۱۰۰۰ پله سنگی بخشی از زیبایی مسیر خواهد بود.
این قلعه زیبا، که در ارتفاعی بین ۶۵۵ تا ۷۱۵ متر از سطح دریا ساخته شده، در فاصله ۲۰ کیلومتری جنوب غربی شهرستان فومن قرار دارد و از سال ۱۳۵۴ هجری شمسی به عنوان یکی از آثار ارزشمند ملی ایران ثبت شده است. این دژ ماندگار ترکیبی فوق‌العاده از تاریخ، طبیعت و معماری دفاعی است که هر ساله گردشگران بسیاری را به سوی خود فرا می‌خواند.
تاریخچه قلعه رودخان
تاریخچه قلعه رودخاندر میان قلعه های ایران، قلعه رودخان یکی از مشهورترین و محکم‌ترین دژهای تاریخی است که در استان گیلان و قلب جنگل‌های فومن با صلابت و استوار خودنمایی می‌کند. این قلعه برای نخستین‌بار در سال ۱۸۳۰ میلادی توسط ایران‌شناسی لهستانی به نام الکساندر خودزکو شناسایی شد. بر اساس نظر مورخان ساخت اولیه این دژ به دوران ساسانیان و دوره حمله اعراب به ایران برمی‌گردد. اما به دلیل موقعیت حساس و استحکام بالای آن، قلعه رودخان در دوران سلجوقیان مرمت و بازسازی شد و مدتی نیز در اختیار اسماعیلیان الموت قرار داشت.
در عصر صفوی نیز این قلعه مورد بازسازی و استفاده مجدد قرار گرفت. سلطان حسام‌الدین، فرمانروای ناحیه بیه‌پس که از اطاعت صفویان سر باز زده بود، از این قلعه به عنوان پایگاهی برای مقاومت و دفاع استفاده می‌کرد. کتیبه‌ای تاریخی که بر سر در ورودی قلعه کشف‌شده و امروزه در موزه رشت نگهداری می‌شود، به تجدید بنای این دژ در سال‌های ۹۱۸ تا ۹۲۱ هجری قمری به فرمان سلطان حسام‌الدین اشاره می‌کند. محیط طبیعی اطراف قلعه، شامل: رودخانه‌ای پرآب و جنگل‌های انبوه، آن را به یکی از محکم‌ترین و جذاب‌ترین قلعه‌های نظامی ایران در طول تاریخ تبدیل کرده است.
قلعه رودخان چقدر قدمت دارد؟
قدمت قلعه رودخان به همانطور که اشاره کردیم به دوران ساسانیان و حمله اعراب به ایران باز می گردد و حدودا این قلعه 1400 سال قدمت دارد.
دلیل نام‌گذاری قلعه رودخان چه بود؟
دلیل نام‌گذاری قلعه رودخان چه بود؟علت نام‌گذاری قلعه رودخان نیز مانند تاریخ پرفراز و نشیب آن، روایت‌های گوناگونی دارد. این قلعه در طول تاریخ با نام‌های مختلفی شناخته شده است. از جمله: قلعه هزار پله، قلعه حسامی، دژ رودگان یا روگان، قلعه سکسار، سگسار و یا سگسال که هریک مفهوم خاصی دارد. یکی از رایج‌ترین دلایل نام‌گذاری این بنای تاریخی به قلعه رودخان قرار گرفتن آن در مجاورت رودخانه‌ای در منطقه فومن است. این رودخانه در پایین قلعه جاری است و همواره پر آب است.
جالب آن‌که مردم محلی در زبان‌های بومی نیز نام‌های متفاوتی بر روی این قلعه گذاشته‌اند. گیلک‌ها این قلعه را رودخان قلعه می‌نامند و در زبان تالشی به آن قله روخون گفته می‌شود. این تنوع اسامی، نشانگر جایگاه فرهنگی و تاریخی ویژه این قلعه در میان اقوام مختلف منطقه است.
تعداد پله‌های قلعه رودخان
تعداد پله‌های دژ رودخان طی کاوش‌های باستان‌شناسی انجام‌شده در اطراف برج‌ها و دیوارهای قلعه مشخص شده و حدود ۹۳۵ پله است. با توجه به این تعداد، لقب قلعه هزار پله که به این بنای تاریخی داده‌اند، چندان دور از حقیقت نیست و به‌خوبی نشانگر مسیر سخت و پر از دشواری است که برای رسیدن به این دژ شگفت‌انگیز باید طی کرد.
بهترین فصل سفر به قلعه
هر فصل زیبایی خاص خود را دارد و قلعه هم به رنگ فصل‌های سال رخت به تن می‌کند. تماشای این قلعه در پاییز، با درختانی که هزار رنگ شده‌اند، یا در زمستان که قلعه در میان برف آرام گرفته، برای هر طبیعت‌دوستی جذاب است. با این حال، بهترین زمان برای سفر به قلعه زیبای رودخان نیمه اول سال، به‌ویژه فصل بهار است. در این زمان، هوای منطقه معتدل و دلپذیر است و بیشترین بازدیدکننده را به خود جذب می‌کند. البته طبیعت زیبای فومن در پاییز و زمستان هم دیدنی است، مخصوصاً پاییز که با برگ‌ریزان، چشم‌اندازی جذاب و متفاوت به قلعه می‌دهد.
بهترین مسیر برای دسترسی به قلعه
بهترین مسیر برای دسترسی به قلعهبرای رسیدن به قلعه هزار پله رودخان تنها یک مسیر وجود دارد و آن هم عبور از شهر فومن است. ابتدا باید خودتان را به فومن برسانید و سپس وارد جاده روستای قلعه رودخان شوید. فاصله این مسیر حدود ۲۵ کیلومتر است و طی آن حدود ۴۰ دقیقه زمان می‌برد. در راه از روستاهایی مانند: گشت، کردمحله، گوراب پس و چند روستای دیگر عبور خواهید کرد تا در نهایت به روستای قلعه رودخان برسید.
پس از گذر از منطقه حیدرآلات، به پارکینگ قلعه که در پای کوه قرار دارد، خواهید رسید و از آن‌جا مسیر پیاده‌روی به سمت قلعه آغاز می‌شود. در مسیر پله‌ها ایستگاه‌های بین راهی تعبیه شده و مردم محلی در حال فروش محصولات خود هستند. چنانچه در بین راه خسته شدید، می‌توانید استراحتی کنید و به سمت قلعه ادامه دهید.
اطلاعات بازدید از قلعه تاریخی رودخان
مسافران و گردشگرانی که برای دیدن قلعه به شهر زیبای فومن سفر می‌کنند باید اطلاعات کاملی از آدرس و ساعت بازدید قلعه داشته‌باشند.
- ساعات بازدید از قلعه
در نیمه اول سال، بازدید از قلعه از ساعت ۸ صبح تا ۱۸ عصر میسر است.
در نیمه دوم سال، ساعات بازدید از ۸ صبح تا ۱۶ عصر محدود می‌شود.
- آدرس قلعه به شرح زیر است:
استان سرسبز گیلان، ۲۲ کیلومتری جنوب‌غربی شهر فومن، نزدیکی روستای قلعه رودخان.
سخن پایانی
قلعه رودخان، یکی از زیباترین و باشکوه‌ترین دژهای آجری ایران، با ۹۳۵ پله در دل جنگل‌های سرسبز گیلان استوار ایستاده است. قدمت این قلعه به دوران ساسانیان و حمله اعراب به ایران بازمی‌گردد. این بنای تاریخی دارای بخش‌های گوناگونی است که هر یک در گذشته کاربری خاص خود را داشته‌اند. اگر قصد دارید از این قلعه شگفت‌انگیز دیدن کنید، فصل بهار با آب‌و‌هوای دل‌انگیز و طبیعت سرزنده‌اش بهترین زمان برای سفر خواهد بود.
به عنوان یک معمار با تجربه، وظیفه خودم میدونم که تجربیاتم رو در اختیار عزیزانی که به این حوزه علاقه دارند قرار بدم و در این مسیر راهنماییشون کنم.
واقعا یکی از باشکوه ترین بناهای تاریخی ایرانه قلعه رودخان
خیلی مطلب جامع و کاملی درباره قلعه رودخان نوشتید، سپاس از شما
مطلب مفید و عالی ای بود، خدا خیرتون بده که مکان های تاریخی رو بیشتر معرفی می کنید و باعث افزایش دانش تاریخی میشید 🌹👏