کاشی لعاب دار سنتی چیست؟ (ceramic glaze)
کاشی لعاب دار نوعی کاشی است که با اضافه کردن یک لایه نازک از مواد مسطح و بادوام مورد استفاده برای کفپوش و سقف تولید می شود، که این لایه باعث صاف و براق شدن کاشی نیز می گردد. همچنین این لایه کاشی را ضد آب می کند و به همین دلیل اکثرا در محیط هایی مانند حمام و آشپزخانه و سرویس بهداشتی و … استفاده می شود. بدون این لایه، کاشی ها جذب کننده لکه و گرد و غبار هستند و همچنین جذب آب بالایی دارند و در شست و شو و تمیزکاری امکان آسیب رسیدن به کاشی بسیار زیاد است.
دیگر خاصیت این لعاب ها زیبایی و جلوه ی شکوه مندی است که به کاشی می دهد. کاشی لعابدار در رنگ ها و طرح های مختلف تولید می شود و مناسب برای استفاده در دکوراسیون های داخلی و خارجی هستند. در این مقاله قصد داریم درباره ویژگی های کاشی سنتی و نکاتی که باید قبل از خرید کاشی لعاب دار به آن دقت کنید صحبت کنیم.
تاریخچه کاشی لعابی در ایران
ایران در اکثر ادوار تاریخی یکی از بزرگترین تولیدکنندگان کاشی لعاب دار در جهان بوده است. قدیمی ترین کاشی های لعابی در معماری ایرانی مربوط به معبد چغازنبیل شوش است که به زمان عیلامیان و 1250 سال قبل از میلاد باز می گردد. در نمای این معبد اکثرا کاشی لعاب دار سبز و آبی فیروزه ای به کار رفته است. همچنین استفاده از این کاشی ها در بناهای مربوط به دوره تمدن های آشور و بابل (700 سال قبل از میلاد) هم به چشم میخورد.
از نمونه های بزرگ دیگر استفاده از کاشی لعابدار سنتی در نما مربوط به دوره هخامنشیان است. داریوش هخامنشی با کمک معماران و هنرمندان کشوران زیر سلطه خودش کاخ هایی عظیم ساخت و نمای خارجی و داخلی آن ها را با این کاشی ها مزین کرد. از زمان ظهور اسلام و بوجود آمدن بناهای تاریخی و فرهنگی اسلامی، استفاده از کاشی لعاب دار در نما به اوج خود رسید.
در آن زمان کاشی های سنتی لعاب دار با طرح های اسلیمی، کتیبه های خطی و … تولید می شدند و در نماهای بناها استفاده می شدند. با گذشت زمان، به مرور فرهنگ استفاده از این کاشی ها در نماهای داخلی هم بین معماران ایرانی جا افتاد و در دکوراسیون های داخلی هم استفاده شد. امروزه نیز از این کاشی ها در دکوراسیون های داخلی و خارجی، در خانه ها، رستوران ها، هتل ها و … استفاده می شود.
تهیه لعاب کاشی لعابی
قدیمی ترین لعاب های کشف شده مربوط به فرهنگ معماری مصر است. کاشی لعابی های فیروزه ای که در مقابر فراعنه کشف شده اولین کاشی های لعابی های شناخته شده هستند. از همین جهت به لعاب اولیه لعاب مصری هم می گویند، که به احتمال زیاد به طور اتفاقی از ترکیب گل رس با آبی که نمک سدیم داشته و در کنار حرارت قرار گرفته است کشف شده. اما بعدها در خاورمیانه کاشی لعابی هایی دیده می شود که در ترکیبات آن فریت و کوارتز وجود دارد و به لعاب کاشی های امروزی بسیار نزدیک تر است.
امروزه هم لعاب در واقع ماده ای خشک است که پس از ترکیب با آب به صورت دوغاب در می آید و روی کاشی ریخته می شود و در بدنه رسی کاشی نفوذ کرده و پس از پخت در دمایی مشخص براق و درخشنده می شود و ما کاشی لعابی را می بینیم. کیفیت لعاب مورد استفاده مستقیما بر قیمت کاشی لعاب تاثیر دارد. مثلا برای ساخت معرق حتما باید خرید کاشی لعابی قلع و سربی داشته باشید.
کاربرد کاشی لعاب دار سنتی در معماری
کاشی لعابی در برابر سرما و یخ زدگی، حرارت و نور خورشید، آب و رطوبت و حتی ضربه فشار، مقاومت مناسبی دارد. امروزه از این کاشی ها رنگی در نماهای داخلی مانند کف و دیوارهای منزل، سرویس بهداشتی، حمام و در نماهای خارجی مانند حوض و استخر، نمای ساختمان ها و مساجد و هتل ها استفاده می شود.
آشپزخانه و قسمت های بین کابینت ها جزو مکان هایی هستند که در معرض کثیفی و چربی قرار دارند و باید داعما تمیز شوند. همچنین امکان برخورد اجسام نوک تیز مانند چاقو به بدنه آشپزخانه بسیار زیاد است، پس باید متریالی که در آن استفاده می کنید در برابر ضربه ، رطوبت و حتی حرارت مقاوم باشد که کاشی های تولید شده توسط گروه آرچی لرن از هر نظر تست شده اند و در برابر تمامی موارد گفته شده مقاوم هستند. برای دریافت مشاوره و ثبت سفارش می توانید با شماره 09153069688 تماس حاصل فرمایید.
انواع کاشی لعابدار سنتی
کاشی کاری لعابی در ایران انواع مختلفی دارد که در این بخش سه مورد از مهم ترین نوع های آن را با هم بررسی خواهیم کرد و ویژگی ها و کاربرد های هرکدام را بازگو خواهیم کرد. اولین و محبوب ترین نوع کاشی لعابدار سنتی که در ایران از دوران باستان تا به الان استفاده می شده است، کاشی لعابی معرق است. این کاشی ها از کنار هم قرار گرفتن قطعه های کوچک تراشیده شده ی کاشی های رنگی درست می شوند و اغلب در طرح های اسلیمی و کتیبه های خطی تولید می شوند و مناسب برای مکان های زیارتی مانند مساجد و زیارتگاه هاست.
از نمونه های کاشی کاری لعابی معرق شده می توان به حرم امام رضا اشاره کرد. نمونه ی بعدی کاشی لعابدار که امروزه در کشور ما بسیار محبوب و معروف شده است هفت رنگ است. در این نوع کاشی کاری لعابی اول طرح را روی کاغذ می کشند سپس خطوط طراحی شده را سوراخ و با ذغال روی کاشی می کشند. در مرحله بعدی با استفاده از لعاب و اکسید قلم گیری می شود و سپس کاشی ها رنگ آمیزی و وارد کوره می شوند. این کاشی ها پس از ورود اسلام به ایران، در کشور ما تولید شدند و به دلیل ارزان قیمت بودن آنها نسبت به کاشی لعابی معرق بسیار محبوب شدند.
از این کاشی ها در مکان های مختلف با طرح های نامحدود و رنگ های گوناگون استفاده می شود. دیگر نمونه ی معروف کاشی لعاب دار، کاشی معقلی است. این کاشی ها از ابعاد بسیار کوچکی تهیه می شوند و از کنار هم قرار گرفتن این کاشی ها، کاشی کاری معقلی شکل می گیرد تفاوت عمده این نوع کاشی کاری لعابی با معرق این است که در کاشی کاری لعابی معقلی اشکال کاملا هندسی و عموما مربع مستطیل هستند.
گاهی اوقات این کاشی ها با آجر ترکیب می شوند که باعث مقاومت کاشی ها در برابر انبساط و انقباض در سرما و گرما می شود. از این کاشی ها در بناها و مساجد مشهد، آرمگاه محروق نیشابور و مسجد جامع اصفهان استفاده شده است.
کاشی سرامیکی لعاب دار
قبل از هر چیز توضیحی درباره تفاوت کاشی و سرامیک بدهیم. تفاوت اصلی کاشی و سرامیک لعابی در استحکام بدنه آنهاست و ارتباط کمتری به لعاب آنها دارد. بدنه کاشی لعابی به دلیل وزن پرس کمتر و ظرافتی که دارد مناسب دیوارهاست، حال آنکه سرامیک لعابی به دلیل استحکام بالا برای کار در کف مناسب تر است. جذب آب کاشی لعابی بالاست و چسبندگی بهتری با ملات و طبیعتا دیوار پشت کار دارد از طرفی وزن کمتری هم به نسبت سرامیک لعابی دارد از همین رو مناسب دیوارهاست، و سرامیک لعابی مناسب کف.
کار کردن سرامیک در دیوارها خصوصا با ارتفاع زیاد بدون اسکوپ خطرناک است، گیرایی کم سرامیک لعابی با ملات دیوار و وزن بالای آن احتمال کنده شدن از دیوار را می دهد. از تفاوت های دیگر کاشی و سرامیک لعابی مقاومت در برابر رطوبت و سرما و گرمای شدید است. پس خرید کاشی لعاب دار را برای محیطی انجام دهید که از پشت رطوبت نداشته باشد و ترجیحا فضای سرپوشیده باشد. چرا که در محیط مرطوب و فضای باز که در معرض گرما و سرمای شدید است خرید کاشی لعاب دار صلاح نیست و حتما سرامیک لعابی تهیه کنید.
تفاوت کاشی لعاب دار با کاشی بدون لعاب
_ کاشی های لعابدار قبل از پخت در دمای بالای 1000 درجه، با لایه ای از لعاب پوشانده شده بعد وارد کوره می شوند. اما کاشی های بدون لعاب به صورت خشتی وارد کوره شده و پخت می شود. کاشی های لعاب دار در ساختمان های مسکونی، تجاری و فضاهای بهداشتی استفاده می شوند. اما کاشی های بدون لعاب معمولا در فضاهای خارجی استفاده می شوند و به خاطر ظاهر آنتیک و جذابی که دارد حس نوستالژیکی به فضا می دهد.
_ لعاب کاشی به دلیل مقاومت در برابر خراشیدگی و عدم نفوذ مایعات چرب به ندرت لکه می شود، اما کاشی های بدون لعاب حتی پس از پخت نهایی با دمای بالا هم، به راحتی لکه می شوند چون خاک آن ها خیلی سریع مایعات را جذب می کنند.
_ ضخامت کاشی لعاب دار به نسبت کاشی های بدون لعاب کمتر است ولی لعاب باعث می شود مقاومت بیشتری داشته باشد.
_ کاشی لعاب دار در طیف گسترده ای از الگوها، طرح ها، نقش ها و رنگ ها تولید می شوند اما کاشی های بدون لعاب به صورت خشتی و با همان رنگ خاکی قابل تولید هستند.
کاشی زیر لعابی
کاشی زیر لعابی یکی از انواع کاشی لعابی است که به کاشی زیر رنگی هم شهرت دارد. قدمت کاشی زیر لعابی در ایران به دوران قدرت سلجوقیان می رسد که به نوعی دوران شکوفایی معماری ایرانی بود. دوره ای که استفاده گسترده از کاشی لعابی در تزئینات معماری ایران باب شد. در این نوع کاشی کاری لعابی ابتدا تصویر را بر روی کاشی نقاشی می کنند و سپس روی آن را لعاب زده و پخت می گیرند به همین علت به آن زیر لعابی می گویند. حال آنکه در حالت معمول طرح یا نقاشی به وسیله لعاب ایجاد می شود و همان پخت گرفته می شود.
از مزایای کاشی زیر لعابی مقاومت بالاست چرا که تصویر و نقاشی در زیر لعاب قرا گرفته و روی آن کاملا با لعاب شفاف پوشانده شده است. و از معایب آن اینست که دمای پخت کاشی زیر لعابی بالاتر از روش رو لعابی است، که باعث می شود طیف رنگ های مورد استفاده محدود تر شوند. همانطور که در گذشته فقط کاشی زیر لعابی با دو رنگ مشکی و آبی کار می شده است. ضمنا قیمت کاشی لعاب دار رو رنگی از قیمت کاشی لعابی زیر رنگی به مراتب پایین تر است.
عوامل موثر بر قیمت کاشی لعاب دار
قیمت کاشی لعاب دار به معیار های مختلفی مانند طرح کاشی، جنس کاشی، ابعاد کاشی و … بستگی دارد که نسبت به فضای شما متغیر است. برای اطلاع از قیمت می توانید با شماره 09153069688 تماس بگیرید و یا طرح مد نظر را به همین شماره در یکی از پیام رسان ها ارسال فرمایید تا با ابعاد و رنگ مد نظر برای شما تولید کنیم.
قیمت کاشی لعاب دار بر اساس طرح
از موارد تاثیر گذار بر قیمت کاشی لعاب دار می توان به طرح اشاره کرد، هر چه طرح جزئیات و پیچیدگی بیشتری داشته باشد قیمت بالاتری دارد. به طور مثال کاشی لعاب دار تک رنگ قطعا ارزان تر از کاشی لعابی طرح دار است، حال آنکه در کاشی های طرح دار هم طرح های تکرار شوند ارزان تر از طرح هایی هستند که تماما باید با دست انجام شود و نمی توان در بخشی از آنها از شابلون استفاده کرد.
قیمت کاشی لعاب دار بر اساس جنس کاشی
قطعا جنس لعاب و بدنه بر قیمت کاشی لعاب دار موثر است مثلا در کاشی های معرق، تمام لعاب ها از قلع و سرب ساخته می شود و بدنه کاشی هم سیلیسی است. در نتیجه قیمت کاشی لعابی معرق را نمی توان با کاشی هفت رنگ مقایسه کرد و حتما گران تر از انواع دیگر کاشی لعابی است.
قیمت کاشی لعاب دار بر اساس ابعاد
نه همیشه ولی معمولا قیمت کاشی لعابدار با ابعاد بزرگ تر پایین تر است مثلا یک کاشی لعابی 60*30 از کاشی 10*10 ارزان تر است و یکی از علت های اصلی دست گیر بودن و سرعت پایین تولید در کاشی های ابعاد کوچک است.
طرح های کاشی لعابدار سنتی
طرح کاشی لعابدار در هر دوره ای از تاریخ ایران نسبت به فرهنگ آن دوره متفاوت بوده است. مثلا در زمان های قبل از اسلام بیشتر از طرح های انسان و حیوانات درکاشی استفاده می شد ولی با ظهور اسلام آن طرح ها از بین رفت و طرح های اسلامی جایگزین شد. امروزه نیز کاشی لعاب دار با طرح های مربوط به فرهنگ زمان حال تولید می شود که هر طرح مناسب فضای خاص خودش است. کاشی های لعاب دار در زمان حال با طرح های خط های اسلیمی، کتیبه های خطی، طرح های مینیاتوری، گل و مرغ، طرح های هندسی و مراکشی و … در شهر های مشهد و اصفهان و یزد و شیراز به تولید انبوه می رسند.
در انتخاب طرح کاشی لعاب دار سنتی باید بسیار دقت کنید چرا که همانطور که گفتیم هر طرح و نقشی برای محیطی مناسب است. مثلا برای نمای مسجد بهتر است از خط های اسلیمی و کتیبه های خط استفاده کنید و یا برای مکان های مدرن از کاشی های طرح مراکشی استفاده کنید. برای دریافت مشاوره می توانید با شماره 09153069688 تماس حاصل فرمایید.
رنگ های کاشی لعاب دار سنتی
یکی از مهم ترین المان های کاشی لعاب دار که در زیبایی و جذابیت آن بسیار تاثیر گذار است رنگ آن است. رنگ های کاشی لعابی طیف های متنوع و مختلفی دارند که برای فضاهای مختلف در دکوراسیون های داخلی و خارجی مناسب اند که سه مورد از پر کاربردترین آن ها را در این بخش با هم بررسی خواهیم کرد.
کاشی لعابدار فیروزه ای
اولین رنگی که قصد معرفی آن را داریم رنگ فیروزه ای است. اکثر مردم ایران کاشی لعابدار فیروزه ای می شناسند. کاشی لعابی فیروزه ای از ترکیب چند رنگ به دست می آید ( آبی، سبز و کمی زرد). در کشورهای غربی این رنگ نماد اقیانوس و آب های آزاد است و بیشتر در معماری نواحی ساحلی مورد استفاده قرار می گیرد.
اما در فرهنگ معماری مشرق زمین داستان دیگری دارد این رنگ نماد سلامتی و انرژی و درمان است. از همین جهت از دیرباز کاشی لعابدار فیروزه ای به تنهایی و به صورت ترکیبی با آجر به صورت گسترده در معماری ایران مورد استفاده قرار می گرفتند. امروزه هم بیشتر خرید کاشی لعاب دار را این رنگ به خود اختصاص داده.
کاشی لعاب دار سبز
کاشی لعاب دار سبز مورد دیگری است که قصد بررسی آن را داریم. امروزه استفاده از رنگ سبز در نماهای سنتی و مدرن بسیار رایج شده است. این رنگ صفای خاصی به نماهای بناها می دهد و باعث جذابیت آن می شود. محبوب ترین سبز در صنعت کاشی کاری، سبز کله غازی است که در رستوران ها و کافی شاپ ها بسیار پر استفاده است. کاشی لعاب دار سبز از محبوب ترین مصالح سنتی است که از قبل از اسلام تا به امروز در معماری ایران مورد استفاده قرار می گرفته است.
کاشی لعاب دار سبز نماد تازگی، تعادل و تجدید حیات است و روح و جان را تازه می کند. امروزه از این رنگ معمولا در کسب و کار های با موضوع سلامت و طبیعت استفاده می شود. کاشی سبز رنگ آرامش بخش است که استفاده از آن در دکوراسیون باعث کاهش استرس و آرام کردن ذهن و صمیمیت می شود. این رنگ در طیف های مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد مانند فسفری، کله غازی، لجنی و یشمی و … قیمت کاشی لعاب دار سبز با طیف کله غازی و فسفری کمی بالاتر از بقیه سبز ها است.
کاشی لعابی لاجورد
رنگ لاجوردی نیز از محبوب ترین و پرکاربرد ترین رنگ ها در خرید کاشی لعابی است، به طوری که هر بنایی که در ایران وجود دارد و از کاشی لعابدار سنتی در نما استفاده کرده است. تقریبا غیرممکن است که از این رنگ در آن استفاده نشده باشد. از این رنگ حتی در نماهای مدرن نیز استفاده می شود.
خرید کاشی لعابدار سنتی به صورت آنلاین
با به وجود آمدن کسب و کارهای آنلاین و وبسایت ها، امروزه شما می توانید سفارش تان را از همان جایی که هستید با گوشی موبایل تان ثبت کنید. حتما دقت کنید که خرید های اینترنتی خود را از طریق وبسایت هایی انجام دهید که مورد تایید سازمان تجارت الکترونیکی باشند و ای نماد داشته باشند. پیشنهاد ما به شما خرید و ثبت سفارش از گروه معماری سنتی آرچی لرن است که با بیش از 50 سال سابقه ی تخصصی در زمینه تولیدات کاشی لعاب دار سنتی و شرکت در پروژه های مرمت سازی بسیار بزرگ، یکی از بزرگ ترین تولید کنندگان کاشی سنتی در ایران است.
برای ثبت سفارش می توانید با شماره 09153069688 تماس حاصل فرمایید یا جزئیات سفارش خود را به همین شماره در یکی از پیام رسان ها ارسال فرمایید.
منابع:
به عنوان یک معمار با تجربه، وظیفه خودم میدونم که تجربیاتم رو در اختیار عزیزانی که به این حوزه علاقه دارند قرار بدم و در این مسیر راهنماییشون کنم.
){kind=link}
بدون دیدگاه